Yeni haftanın gündemi ve beklentiler

 11 Eylül 2023 Pazartesi Türkiye; Sanayi Üretimi (Temmuz), Cari İşlemler Dengesi (Temmuz), İş Gücü İstatistikleri (Temmuz)

12 Eylül 2023 Salı Türkiye; Perakende Satış Hacmi (Temmuz) Almanya; ZEW Ekonomik Güven Endeksi (Eylül) Euro Bölgesi; Ekonomik Güven Endeksi (Eylül)

 13 Eylül 2023 Çarşamba Japonya; ÜFE (Ağustos) İngiltere; İmalat Sanayi Üretimi (Temmuz) Euro Bölgesi; Sanayi Üretimi (Temmuz) ABD; TÜFE (Ağustos)

 14 Eylül 2023 Perşembe Japonya; Sanayi Üretimi (Temmuz) Euro Bölgesi; AMB Faiz Kararı ABD; ÜFE (Ağustos), Perakende Satışlar (Ağustos)

15 Eylül 2023 Cuma Türkiye; Tarım ÜFE (Ağustos), Konut Satışları (Ağustos), Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Ağustos), TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi (Eylül) Çin; Sanayi Üretimi ve Perakende Satışlar (Ağustos) ABD; Sanayi Üretimi (Ağustos), NY Fed İmalat Endeksi (Eylül), Michigan Tüketici Güven Endeksi (Eylül-Öncü)

– Bu hafta hem yurt dışı hem de yurt içinde piyasaları yoğun bir veri akışı bekliyor. ABD’nin enflasyon verileri ve Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) para politikası toplantısı hafta boyunca küresel piyasalarda takip edilecek başlıca gelişmeler olacak.

Çarşamba günü ABD’de geçen ayın TÜFE rakamları açıklanacak. Piyasanın tahmini tüketici fiyatlarının ağustosta aylık %0,6 ile haziran 2022’den beri en hızlı artışı gerçekleştirdiği yönünde; yıllık bazda %3,6 TÜFE artışı olduğu tahmin ediliyor. TÜFE temmuzda aylık %0,2, yıllık %3,2 artmıştı. Manşet enflasyonda geçen yılın haziran ayında görülen yıllık %9,1 tepe noktasından başlayan istikrarlı düşüş eğilimi devam etse de Fed’in %2’lik hedefinden hala uzak. Ayrıca, çekirdek rakamlarda da düşüş eğiliminin mevcut olmasına karşın hala görece yüksek seyretmekte. Çekirdek enflasyon temmuzda aylık %0,2, yıllık %4,7 olarak gerçekleşmişti. Bununla birlikte ağustos ayı için piyasanın yıllık %4,3 beklentisinin gerçekleşmesi halinde Eylül 2021’den beri en düşük yıllık çekirdek enflasyon kaydedilmiş olacak. ABD’de ağustos TÜFE rakamlarının ardından perşembe günü aynı dönemin ÜFE verileri açıklanacak. TÜFE’deki düşüş eğilimi ÜFE rakamlarında da mevcut. Temmuzda aylık artış %0,3, yıllık artış ise %0,8 olmuştu. Ağustosta yıllık %0,4 artış olduğu tahmin ediliyor. Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 19-20 Eylül toplantısı öncesinde açıklanacak Ağustos enflasyon verileri, faiz artırımlarına ara verileceğine ilişkin piyasa beklentileri üzerinde etkili olabilir.

Küresel piyasalar, çarşamba günkü ABD TÜFE verisinin ardından perşembe AMB’nin faiz kararına odaklanacak. AMB’nin geçen yazdan bu yana art arda dokuz kez faiz artırmasının ardından bu ay sabit bırakması beklenmekte. Enflasyonla mücadelede sert adımlar atan AMB’nin mevduat faizi %3,75 ile Ekim 2000’den, marjinal borç verme faizi %4,50 ile Ekim 2008’den beri en yüksek seviyede bulunuyor. Piyasaların beklentisi faiz değişikliği olmaması yönünde olsa da politika yapıcılar tarafında karışık bir görünüm hâkim. Almanya Merkez Bankası Başkanı Joachim Nagel Almanya’nın yüksek enflasyonuyla mücadelede daha fazla faiz artırımına ihtiyaç olduğunu savunuyor. Diğer taraftan Güney Avrupalı politika yapıcılar parasal sıkılaştırma döngüsüne ara verilmesi gerektiğini ifade ediyorlar. Başkan Christine Lagarde’ın son toplantıdaki sözlü yönlendirmesi ise AMB’nin veriye bağlı hareket edeceği yönündeydi. O zamandan bu yana açıklanan Euro Bölgesi ekonomik verileri hayal kırıklığı yaratıyor.

– Yurt içinde haftanın ilk işlem günü TÜİK’in temmuz ayına ilişkin sanayi üretim endeksi ve iş gücü istatistikleri takip edilecek. Sanayi üretimi haziranda aylık %1,6, yıllık %0,6 artış kaydetmişti. Sanayi üretiminde geçen yılın ikinci yarısında başlayan yavaşlama eğilimi devam ediyor. İş gücü istatistikleri tarafında; haziranda, işsizlik oranı 0,1 puan artışla %19,6 seviyesine yükselmişti. Genç nüfusta mevsim etkisinden arındırılmış (Ma) işsizlik oranı %18,6, (Ma) atıl işgücü oranı %24,2 oldu. Pazartesi günü, ayrıca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) temmuz ayı ödemeler dengesi istatistiklerini yayımlayacak. Cari işlemler hesabı haziranda 674mn USD fazla verdi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 5.58mlr USD ile yirmi aydan beri ilk kez fazla vermişti.

TÜİK salı günü temmuz ayı perakende satış endekslerini açıklayacak. Perakende satış hacmi haziranda aylık %0,1 azalırken bir önceki yılın aynı dönemine göre %28,5 artmıştı. Geçen yılın ikinci yarısından bu yana yıllık bazda hız kazanan perakende satışlar, sanayi üretimine kıyasla görece güçlü görünümünü koruyor.

Haftanın son işlem günü yurt içinde yoğun bir veri akışı bekleniyor. TÜİK ağustos ayı tarım ÜFE rakamları ve konut satış istatistiklerini açıklayacak. Tarım ÜFE temmuzda aylık %8,03, yıllık %62,48 artmıştı. Tarım ÜFE artışı, geçen yılın kasım ayında görülen zirveden beri düşüş eğiliminde olmakla birlikte haziran ve temmuzda hızlanmıştı. Konut piyasası tarafında; Türkiye genelinde konut satışları temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre %16,7 artarak 109 bin 548 olmuştu. Ayrıca, cuma günü, Hazine ve Maliye Bakanlığı (HMB) tarafından merkezi yönetim bütçe dengesi yayımlanacak. Merkezi yönetim bütçe dengesi temmuzda 48,53mlr TL fazla verirken ocak-temmuz döneminde toplam 434,65mlr TL açık verdi. 2023 yılı bütçe tahmini -659,42mlr TL seviyesinde bulunuyor. TCMB, cuma günü eylül ayı piyasa katılımcıları anketini yayımlayacak. Ankette piyasanın enflasyon, faiz ve kur beklentileri takip edilecek. Ağustos anketinde katılımcıların yıl sonu TÜFE beklentisi %43,82’den %59,46’ya, 12 ay sonrası TÜFE beklentisi %33,21’den %42,01’e yükselmişti. Döviz kuru tarafında, katılımcıların USDTRY beklentisi yıl sonu için 28,46’dan 29,82’ye, 12 ay sonrası için 31,42’den 34,58’e yükselmişti.

Geçtiğimiz Hafta Ne Oldu?

– Avrupa hisse endeksleri geçen hafta %0,45-1,46 aralığında düşerek negatif bir görünüm ortaya koydu. Almanya’da DAX Endeksi %0,63 ve Fransa’da CAC 40 Endeksi %0,77 düştü. İngiltere’de ise FTSE 100 Endeksi %0,18 artışla bölgeden pozitif ayrıştı. EUR/USD paritesi %0,68 düşüşle aşağı yönde hareket etmeye devam etti ve 1,07 seviyesine indi. Buna karşın Dolar Endeksi (DXY) 104,2 puandan 105,1 puana yükseldi. Euro Bölgesi ekonomisi (GSYH) bu yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik bazda %0,1 ve yıllık %0,5 büyüdü. Ancak Bölge ekonomisinin büyüme hızı beklenti altında kaldı. Eurostat’ın açıkladığı verilere göre Bölge’nin üretici fiyat endeksi (ÜFE) temmuzda aylık bazda %0,5 ve yıllık %7,6 azaldı. Böylece Euro Bölgesi’nde ÜFE aylıkta beklentilere yakın, yıllıkta ise paralel seviyede gerçekleşti. Ayrıca dünya genelinde hizmet ile bileşik PMI verileri açıklandı. Hizmet PMI; Almanya’da 47,3, Euro Bölgesi’nde 47,9 ve İngiltere’de 49,5 değerini aldı. Hizmet PMI eşik değerin altında gerçekleşerek sektörün daraldığını işaret etti. Aynı dönemde bileşik PMI sırasıyla 44,6, 46,7 ve 48,6 puanla ekonomik aktivitenin yavaşladığını gösterdi.

– ABD hisse endekslerinde negatif kapanışlar gerçekleşti. Nasdaq Bileşik Endeksi %1,93, S&P 500 Endeksi %1,29 ve Dow Jones Endeksi %0,75 düştü. ABD Hazine tahvili faizleri yükseldi; 10 yıllıkların faizi 8,3bp artarak %4,26’ya ve 2 yıllıkların faizi 11,2bp artarak %4,99’a ulaştı. Fed, Amerika ekonomisindeki mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı ‘Bej Kitap’ raporunun ağustos sayısını yayımladı. Raporda, çoğu bölgede temmuz ve ağustos aylarında ekonomik büyümenin ‘ılımlı’ olduğu belirtildi. Ayrıca raporda, iş gücü piyasasına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak ülke genelinde istihdam artışının hafiflediği aktarıldı. ABD’de ISM hizmet sektörü aktivitesi (PMI) küreseldeki görünümün aksine beklenenden fazla artarak 54,5 değerini aldı.

– Kıymetli madenlerden ons altın %1,10 değer kaybederek 1.919USD’ye geriledi. Emtia grubundan Brent petrol %1,62 artışla varil başına 90USD’den işlem gördü.

– BIST100 Endeksi geçen hafta %3,34 artışla küresel hisse endekslerinden pozitif ayrıştı. Böylece Endeks tüm zamanların haftalık kapanış rekorunu 8.325 puana yükseltti. Endeks’in işlem hacmi ise 780,17 milyar TL olarak gerçekleşti. USD/TRY kuru %0,38 artışla 26,83 TL’ye yükseldi. EUR/TRY kuru ise paritedeki düşüşün etkisiyle sınırlı oranda gerileyerek 28,74 TL oldu. Gram altın da 9 TL değer kaybederek 1.656 TL’den haftayı tamamladı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre ağustosta tüketici enflasyonu aylık bazda %9,09 ve yıllık bazda %58,94 oldu. Böylece tüketici enflasyonu bu yılın en yüksek seviyesine çıkarken harcama gruplarının geneline yayılan fiyat artışları görüldü. Aynı dönemde üretici enflasyonu aylık %5,89 ve yıllık %49,41 düzeyinde gerçekleşti. TCMB’nin enflasyona ilişkin değerlendirmesinde, TL değer kaybı ve ücret artışlarının gecikmeli etkileri ile küresel enerji fiyatlarındaki yükseliş sonucunda ana grupların tamamında yıllık enflasyonun yükseldiği ifade edildi. Aylık bazda ise en yüksek artışın enerji grubunda olduğuna dikkat çekilirken bu gelişmede önceki aydan sarkan vergi etkisinin yanı sıra dış fiyat baskılarının belirleyici olduğu vurgulandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz hafta ortasında 2024-2026 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme gibi temel makro ekonomik hedeflerin yer aldığı Orta Vadeli Programı kamuoyuna açıkladı. 2023 büyüme beklentisi bir önceki programa göre %5’ten %4,4’e çekildi. Enflasyon hedeflerinde ise belirgin artış dikkat çekti. Buna göre önceki programda %24,9 olarak belirlenen 2023 enflasyon tahmini %65’e çıktı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu ‘B’ olarak teyit ederken not görünümünü 2 yıl sonra negatiften durağana çekti. Not görünümünün revize edilmesinin ‘daha geleneksel politika karışımına dönüşü’ yansıttığı belirtildi. Ayrıca Moody’s, Türkiye’nin kredi notuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, son dönemde geleneksel ekonomi politikalarına dönüşün daha güçlü bir kredi açısından olumlu değerlendirildiğinin sinyalini verdi.

Kaynak Piramit Menkul

EKONOMİ GÜNDEMİ