Yavaşlıyormuşuz gibi yapıyoruz

Fed tutanaklarına ve beklenenden güçlü gelen ABD verilerine tepki veren finansal piyasalar bu hafta sarsıldı. Son zamanlardaki rekor yükselişlerinin ardından piyasalar, Fed'in parasal genişlemeye geçmeden önce biraz daha beklemesi gerekeceği korkusuyla bir miktar kar almayı tercih edince volatilite de doğal olarak arttı.

ABD yavaşlamıyor. Fed'in ilk faiz indiriminin tarihine ilişkin spekülasyonlar, geçen Ekim ayındaki rallinin başlangıcından bu yana finans camiasında pek çok tartışmanın konusu oldu. Ne yazık ki, Fed'in yapmak istediği şey (faiz indirimi) ile makroekonomik verilere dayanarak gerçekte yapabileceği şey arasında ince bir çizgi var. Nitekim merkez bankacılarının son açıklamaları faizlerin beklenenden daha uzun süre yüksek kalabileceğini bir kez daha vurguluyor. Ekonominin enflasyondaki yeterince hızlı bir düşüşü sürdüremeyecek kadar dayanıklı olduğunu söylemek gerekiyor. Bu durum bazı piyasa katılımcılarının oranların yeterince kısıtlayıcı olup olmadığını sorgulamasına yol açıyor. Bu hipotezi doğrulamak veya çürütmek için artan fiyatlara ve büyümeye ilişkin yeni verileri beklememiz gerekecek. Bu arada, ABD 10 yıllık tahvil getirisi %4,33'ün üzerinde sağlam kalmayı sürdürürken, %4,51'lik bir kırılma, Nisan ayının en yüksek seviyesi olan %4,74'e dönüş anlamına gelebilir. Mayıs ayının öncü PMI göstergeleri, özellikle hizmet sektörünün güçlü bir ivme gösterdiği ABD'de genel olarak ekonomik durumun iyiye gittiğini gösteriyordu. Cuma günü yayınlanan dayanıklı mal siparişleri de aynı doğrultudaydı ve oranların daha uzun süre yüksek kalacağı varsayımını güçlendirdi. İngiltere'de ise geçen haftaya, Başbakan Rishi Sunak'ın 4 Temmuz'da erken seçime gidileceğini duyurması ve Nisan ayında beklenenden biraz daha güçlü enflasyon ile damgasını vurdu.

Londra Metal Borsası'nda ton bakır nefesini tutuyor. 11 USD'nin üzerinde tüm zamanların rekorunu kıran küresel ekonominin barometresi, haftayı 10.417 USD (spot fiyat) seviyesinde sonlandırdı. Yükselen ABD doları, Çin talebine ilişkin karışık veriler: Yıldızlar artık bakırdaki yükselişin devam etmesi konusunda aynı hizada değil. Bakır yılbaşından bu yana yaklaşık %20 oranında arttı. Dolardaki yükseliş, endüstriyel metallerde olduğu gibi değerli metaller segmentinde de baskı yarattı. Tahvil faizlerindeki yükselişin de baskıladığı altın onsu 2.337 dolara geriledi.

Petrol fiyatları yeniden düşüş trendine girdi. FED’in son toplantısının tutanakları, siyah altın fiyatları üzerinde bir gölge yarattı ve ABD merkez bankacılarının faiz artırımlarına yönelik nispeten yüksek derecede “bekle ve gör” tutumunun altını çizdi. Kısacası petrol tüketimi açısından çok heyecan verici bir şey yok. Bu ortamda ABD stoklarındaki haftalık sürpriz artış fiyatlar üzerinde baskı yarattı. Brent ham petrolü 80 USD/varil seviyesine giderek yaklaşıyor. Bu zayıflık, OPEC+'nın fiyatları desteklemek amacıyla yılın geri kalanı için üretim kotalarını tamamen genişletmesine neden olabilir. ABD WTI 76.3 USD civarında işlem görüyor.

Perşembe akşamı ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Ethereum Spot ETF'lerin başlatılmasına onay verdi. Özellikle SEC, borsaların eter fiyatı (ETH) tarafından desteklenen ETF'leri listelemelerine yönelik bir formu (19b-4) onayladı. Ancak bu, bu değişim ürünlerinin henüz pazarlanacağı anlamına gelmiyor. ETF ihraççılarının yatırımcıları ürünlerinin tüm ayrıntıları hakkında bilgilendirmesini gerektiren başka bir form (S-1) henüz onaylanmadı. Öte yandan, Ethereum Spot ETF'lerinin yakında 11 Ocak 2024'te başlatılan Bitcoin Spot ETF'lerine katılacağına dair artık hiçbir şüphe yok. Şimdilik Ethereum Pazartesi gününden bu yana %20'nin üzerinde artışla 3.7 dolara yaklaştı. Pazar lideri bitcoin (BTC) %1,30 artışla 67 dolar civarında.

Yurtiçinde ise TCMB bir haftalık repo faizini Nisan ayının ardından Mayıs'ta da sabit tutarak %50 seviyesinde bıraktı. TCMB artık beklentilerinin gerçekleşmesini beklemeye geçti. TCMB Para Politikası Kurulu karar metninde sistemde oluşan likidite fazlasını sterilize etmek için ilave adımlar atılacağı belirtildi ardından da Türk Lirası mevduat ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldı. Yabancı para kredilere aylık yüzde 2 büyüme sınırı getirilirken sınırı aşan kredi tutarı kadar Türk Lirası cinsinden zorunlu karşılığın bir yıl boyunca bloke olarak tesis edilmesine karar verildi.

Haziran ayında yapılması planlanan Merkez Bankası toplantıları için geri sayım başladı. Sonuç olarak, fiyat verileri, özellikle de Mayıs ayına ilişkin Almanya enflasyonu (31 Mayıs Çarşamba gibi erken bir tarihte) ve Nisan ayına (31 Mayıs Cuma) yönelik ABD PCE enflasyonuna ilişkin ilk tahminler ilgi odağı olacak.

Manşette öne çıkanlar

FTSE Russell bünyesinde yer alan FTSE Global Hisse Senedi Endeksleri'ne Haziran ayında eklenecek ve çıkarılacak hisseler belirlendi. FTSE Global Large Cap Endeksi'ne Türkiye'den eklenen veya çıkarılan hisse olmadı. Mid Cap Endeksi'ne ise Agrotech ve Tab Gıda eklendiler. Agrotechn ve Tab Gıda, FTSE All World ve FTSE All-Cap endekslerinde de yer aldılar. Small Cap Endeksi'ne de Türkiye'den dahil edilen hisse olmazken, Micro Cap Endeksi'ne Batı Ege GYO, MHR GYO, Meka Beton ve Tureks Turunç Madencilik dahil edildiler. Endeks değişikliklikleri 7 Haziran seans kapanışından sonra uygulanacak ve 10 Haziran 2024'te etkin hale gelecek.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Proje Gayrimenkul Yatırım Fonlarının kurulmasına yönelik düzenleme yapıyoruz. Böylece kentsel dönüşümün finansmanına ve konut arzının artırılmasına katkı sağlayacağız. Bu sayede konut ve kira fiyat artışları düşecek, her kesim için konut erişilebilirliği kolaylaşacaktır” açıklamasında bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yeni bir sanayi politikasını devreye alıyoruz. Kamuda tasarruf ve verimlilik paketiyle yatırım ödeneklerindeki kesintileri öncelikli alanlara yönlendireceğiz.” dedi.

ABD Hazine Bakanı Yellen; “Avrupa bankalarının Rusya'da faaliyet göstermelerinin giderek artan risklerle karşı karşıya olduğunu ve ABD'nin Rusya'nın savaş çabalarına yönelik işlemlere yardımcı olduğu tespit edilen bankalara yönelik ikincil yaptırımlarını güçlendirmeyi düşündüğünü” söyledi. Yellen, Türkiye'nin yanı sıra Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri üzerinden yapılan işlemlerden “endişe” duyduğunu söyledi.

Çin’in teşvik tedbirlerinin etkisini göstermeye başlaması ve Çin ürünlerine yönelik dış talebin iyileşmesiyle Çin'in sanayi şirketlerinin karı Nisan ayında yükselerek bir önceki aya göre düşüşünü tersine çevirdi. Ulusal İstatistik Bürosu'nun (NBS) verilerine göre, Çin'deki sanayi şirketlerinin karları Nisan ayında bir önceki yıla göre %4,0 arttı.

Çin, ülkenin yarı iletken, çip endüstrisini canlandırmak için 344 milyar yuan (47,5 milyar dolar) kayıtlı sermayeli devlet destekli yeni bir yatırım fonu kurdu.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, Boj'un enflasyon hedeflemesi çerçevesinde ihtiyatlı bir şekilde ilerleyeceğini belirterek, yıllarca süren ultra kolay para politikasının ardından Japonya için bazı zorlukların “benzersiz bir şekilde zor” olduğunu kaydetti.

Avrupa Merkez Bankası üyesi ve İtalya Merkez Bankası Başkanı Fabio Panetta, İtalyan bankalarının Rusya'daki faaliyetlerini durdurmaları gerektiğini, zira ülkede kalmanın “itibar sorunu” yarattığını söyledi. Panetta, “Rusya'dan çıkmak gerekli. Nesnel zorluklar var çünkü Rusya'dan çıkmak karmaşık, zorlandığınızı bilerek bir alıcı bulmak zorundasınız, pahalı olabilir, ancak çıkmak zorundasınız çünkü bir itibar sorunu var” dedi.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu üyesi Piero Cipollone, Haziran ayında bir faiz indirimi için doğru zaman olduğunu söyledi.

Goldman Sachs küresel petrol talebinin tepe noktasına ulaşacağı tarihe yönelik tahminin 2032'den 2034'e öteledi. Küresel petrol talebinin zirveye ulaşmasına hala on yıl olduğunu öngören Goldman Sachs, 2030 yılı için petrol talep tahminini 106 milyon varil/gün seviyesinde 108,5 milyon varil/güne çıkardı.

Kaynak A1 Capital

www.ekonomigundemi.com.tr