ekonomi ticaret ihracat yatırım sanayi üretim osb tgb seb tobb osbük sanayi bakanlığı tbmm

VERGİ YÜZSÜZLERİ AÇIKLANDI.

Yayınlama: 17.01.2025
30
A+
A-
Ekonomi Gazetesi İstanbul Temsilcisi Ekonomist / Yazar

Vergi, kazançla orantılı olarak ödenmesi gereken en önemli vatandaşlık görevlerinden biridir. Çünkü devletin gelirleri vergi ve Kamu İktisadi teşekküllerinin karları ile sınırlıdır. Devletin bu iki kalemden elde ettiği gelirler ise vatandaşlara yönelik her türlü hizmetin sağlanması için kullanılır. Bu bağlamda bakıldığında hepimiz devletimizden hizmet almak için vergilerimizi doğru ve zamanında ödemeliyiz ve özellikle şirketler veya serbest meslek sahipleri bu konuda her zaman önce gelmektedir.

Ülkemizde toplam vergi gelirlerine bakıldığında en çok gelir ücreti ve çalışanlardan tahsil edilmektedir. Çünkü maaşları alırken anında vergi kesintisi yapıldığından vergi kaçırılması veya vergi kaçağı çalışanlarda söz konusu değildir. Şirketler veya serbest çalışanlara gelince durum farklıdır ve yapılan denetimler yetersiz kalmasından dolayı olsa gerek beklenen vergi toplanamamaktadır ve sık sık çıkarılan vergi afları da bu konuda devlete zarar vermektedir. Özellikle enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde esnaflarımız “nasıl olsa af gelir “düşüncesiyle ve getirilen afta uygulanan faiz oranlarının piyasadan çok düşük veya sıfır oranında olmasından dolayı vergilerini ödememektedir. Ayrıca başka bir takım vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılan yöntemler vardır ama burada yazmayacağım. Zombi şirketler diye adlandırılan, bir şirketi kapatıp veya faaliyetine son verilerek başka bir şirkette faaliyet sürdürmek gibi eylemler de vergi kayıp ve kaçağına yol açmaktadır.

Hükümet haklı ve geç kalınmış olsa da bu yıl vergi denetimlerini arttırmak, kazancından çok harcayan, hiç vergi vermeyen şirketleri araştırmak gibi bir takım vergi kayıplarının önüne geçmek için yoğun bir faaliyet planı oluşturdu ve sıkı ve sürdürülebilir bir denetim mekanizması faaliyete geçirildi. Çünkü devletin paraya her zaman ihtiyacı vardır ama içinde bulunduğumuz dönemde bu konu çok daha önem kazanmıştır. Yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi devletin en büyük geliri vergiler olduğuna göre vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi, zamanında ve doğru tahsilat yapılması esastır.

Bu arada bazı işletmelerin de vergilerinin silindiği veya affedildiği gerçeğini de unutmayalım. Son derece ciddi rakamlar olduğu için devlete büyük zarar veren bu şirketlerin affedilen vergi borçları tekrar alınmalıdır.

Ekonomi yönetiminin aldığı yeni karar gereği 5 milyon TL ve üzeri devlete vergi borcu olanların açıklanmasına başlandı ve geçtiğimiz günlerde vergi yüzsüzleri diye adlandırılan liste kamuoyu ile paylaşıldı. Bu karar her dönem uygulanmalı ve şimdi yapılacağı gibi sık sık denetlenmelidir. Açıklanan listede 36806 mükelleften 30696 tanesinin vergi borçlarının tahsili mümkün gözükmüyor. Listede bulunan işletmelerin yukarıdaki bilgiye göre yaklaşık %88 inin vergi borcu alınamıyor. Çoğu kapanmış, faaliyetine son vermiş, üzerine kayıtlı hiçbir mal mülk bulunmayan şirketler olduğundan tahsilat yapılması imkânsız durumda. Bu arada dar ve sabit gelirlilerden peşin alınan vergiler nedeniyle çoğalan geçim sıkıntısı ve yoksulluk da artmaya devam ediyor.

Vergi yüzsüzleri ile açıklanan listede iki bölümden oluşmaktadır. Birinci listede yer alan mükelleflerin 2464 adet olduğu ve bunların cezalarla birlikte toplam borcunun 53 milyar TL olduğu;

İkinci listede ise ödenmemiş ve tutarı 5 milyon TL ve üzerinde olan mükellef sayısı ise 36806 olarak açıklandı. Bu arada işletme faaliyetine son vermiş, faaliyette bulunmayan mükellef sayısı ise 31999 olarak belirlenmiş ve bunların vergi ve ceza borçları 914,9 milyar TL, fakat tahsilatı imkânsız hale gelen alacak miktarı ise 812,8 TL olarak açıklanmış. Yani alacakların %88 gibi yüksek bir oranının tahsil edilemeyeceği kesinleşmiş. Çünkü bu mükelleflerin mal varlığı söz konusu olmadığı için alacak bir şey bulunmuyor ve tamamen devletin zararı olarak kayıtlara geçiyor. Geriye kalan 113 milyar TL için yasal takip işlemleri de devam ediyor.

Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde olaya bakarsak kaynak bulmak için kapı kapı dolaştığımız, merkez bankası rezervlerimizi arttırmaya çalıştığımız kısacası paraya en çok ihtiyacımız olan bu dönemde vergi kayıp ve kaçağı astronomik seviyelere ulaşmıştır. Bu bağlamda bakıldığında denetimlerin sıkı ve sürdürülebilir duruma getirilmesi paravan şirketlerin oluşmaması için gerekli yasal işlemlerin yapılması acil olarak yürürlüğe konmalıdır.

Yukarıda kısaca bahsetmeye çalıştığım vergi afları da tekrar gözden geçirilmelidir. Kamu ihaleleriyle gündemden düşmeyen Cengiz, Kolin, Makyol, Kalyon ve Limak başta olmak üzere ‘hatırlı’ şirketlerin silinen vergi borçları milyarları buluyor. Ayrıca Cengiz İnşaat’a 30, Kolin İnşaat’a 36, Makyol İnşaat’a 24, Kalyon İnşaat’a 19 ve Limak İnşaat’a da 19 kez vergi, resim ve harç indirimi ile istisnası getirildi. Vergi Uzlaşma Komisyonu tarafından 2013-2023’te 2 milyar 587 milyon 72 bin liralık vergi, 4 milyar 919 milyon 306 bin liralık ceza borcu silindi.

Vergi borcu silinen şirketler arasında Cengiz Holding en başta yer alıyor. Cengiz İnşaat’ın 2005-2009 yıllarına ait hesaplarını inceleyen vergi denetmenleri, şirketin 424,4 milyon liralık vergi borcunu devlete ödemediğini tespit etti. Ancak şirket bu borca itiraz etti. İş komisyona havale edildi. Komisyon, vergi denetmenlerinin yanlış hesap yaptığına hükmetti, borcu sildi. Borcun hesaplandığı dönemde dolar kuru 1 lira 40 kuruştu. Silinen borç 303,1 milyon dolardı. Bugünkü kurlarla silinen borcun tutarı ise 11 milyar liraya yaklaşıyor.

Kaynak: SANAYİ HABER AJANSI

Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.