Küresel piyasalarda ABD uzun vadeli tahvil faizlerindeki yükseliş risk iştahı üzerinde baskı yapmaya devam ediyor. 2007 yılında itibaren en yüksek seviyelerde seyreden ABD on yıllık tahvil faizi bu sabah %4,80’nin üzerinde.
Küresel piyasalarda ABD uzun vadeli tahvil faizlerindeki yükseliş risk iştahı üzerinde baskı yapmaya devam ediyor. 2007 yılında itibaren en yüksek seviyelerde seyreden ABD on yıllık tahvil faizi bu sabah %4,80'nin üzerinde. Dün ABD'de JOLTS açılan iş sayısı verisi iş gücü piyasasının sıkı olduğuna işaret etmesi ilave kırılganlık (iyi veri = kötü veri) yaratırken, günü %1,3 – %1,9 oranında değer kaybıyla tamamlayan ABD borsaları bu sabah da vadelilerde negatif bölgede seyrediyor. MSCI Asya Pasifik endeksi de %1'in üzerinde geriliyor. Verilerin piyasa üzerindeki etkisi düşünüldüğünde bugün ABD'de açıklanacak eylül ayı ADP özel sektör istihdamı, ISM rakamları, dayanıklı mal siparişi gibi veriler yakından izlenecektir. Diğer yandan, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması ve Euro Bölgesi verileri de önemli. Dün dalgalı bir seyir izleyen ancak günü artıda kapatan BIST100 endeksi ise yurtdışı piyasalardaki zayıflıktan etkilenebilir. Diğer yandan, endeksteki yükseliş isteği de dikkate alındığında borsada bugün bant hareketi görülebilir. Endeksin güne ise yataya yakın hafif satıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, istihdam piyasası verilerinden, ağustos ayı JOLTS açılan iş sayısı verisi, yatay seyretme beklentilerine karşın 8,92 milyondan 9,61 milyon seviyesine yükselerek beklentilerin oldukça üzerinde geldi ve Fed'in parasal sıkılaştırma adımlarına rağmen iş gücü piyasasının güçlü olduğuna işaret etti.
Yurt içinde ise, TÜİK tarafından eylül ayına ilişkin TÜFE ve ÜFE verileri yayınlandı. Eylül ayında TÜFE, aylık bazda kurlar, ücret ve vergi artışlarının geçişkenliğinin yavaşlamasıyla Bloomberg piyasa beklentisi olan %4,78 seviyesinin hafif altında aylık %4,75 arttı (temmuzda aylık bazda %9,49 artışla son 18 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşirken, ağustosta ise aylık bazda %9,09 seviyesinde kaydedilmişti), TÜFE yıllık bazda ise %58,94'ten %61,53 seviyesine yükseldi ve böylece aralık ayından bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü.
Öte yandan, eylül ayında çekirdek B ve C göstergelerindeki aylık artış ortalama %5,17 (ağustosta %9,11 seviyesindeydi) ile aylık manşet enflasyonun üzerinde gerçekleşti, B çekirdek göstergesi (İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE) aylık %9,32'den %5,06 seviyesine yavaşlarken, yıllık %63,52'den %67,22'ye yükseldi, C endeksi (Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE) ise aylık %8,89'dan %5,28 seviyesine yavaşlarken, yıllık %64,85'ten %68,93'e yükseldi. Bu kapsamda, yıllık bazda B ve C göstergeleri, yıllık bazda manşet TÜFE'nin üzerindeki seyrini sürdürdü.
Aylık TÜFE'ye mallar ve hizmet ayrımında bakıldığında, eylül ayında aylık bazda bir önceki aya göre artış hızlarında, mallar grubunda daha belirgin olmak üzere yavaşlama görülmekte, bununla birlikte hizmet grubunda yüksek seviyeler gözlenmeye devam edilmekte, bu kapsamda mallar grubu fiyatlarının aylık artış hızı %9,04'ten %3,42 seviyesine belirgin şekilde yavaşlayarak son 4 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşirken, hizmet grubu fiyatlarının aylık artış hızı ise, %9,19'dan %7,88 seviyesine daha sınırlı yavaşlayarak son 3 ayın en düşük seviyesinde kaydedilmekle birlikte yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü ve hizmet enflasyonundaki katılığı teyit etti.
Ana sanayi grupları bazında enerji ürünleri kalemindeki belirgin artış ÜFE'deki artışta belirleyici oldu. Bununla birlikte eylül ayında başta gıda ürünleri, kok ve rafine petrol ürünleri, elektrik, gaz üretim ve dağıtımı ve metalik olmayan diğer mineral ürünlerin etkisiyle ÜFE aylık %3,40 artış kaydetti ve böylece son dört ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti (ağustosta %5,89 artmıştı). ÜFE 2022 yılında aylık ortalama %5,9 artış, 2003 yılından bu yana aylık ortalama yaklaşık %1,4 artış gösterdi). Yıllık bazda ÜFE ise, eylül ayında %49,41'den %47,44 seviyesine geriledi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal verecek olan eylül ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI verileri TSİ 16.45'te ve ISM imalat dışı endeksi verisi ise TSİ 17'de takip edilecek. Ayrıca ABD'de TSİ 17'de ağustos ayı dayanıklı mal siparişleri nihai verisi ve fabrika siparişleri verisi izlenecek.
Bunun yanında, ABD'de istihdam piyasası verilerinden, eylül ayı ADP özel sektör istihdam verisi TSİ 15.15'te izlenecek. Eylül ayına ilişkin ADP özel sektör istihdam artışının 177 bin kişi seviyesinden 150 bin kişi seviyesine yavaşlaması bekleniyor.
Avrupa tarafında ise, TSİ 11'de ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması, Banka'nın para politikasına yönelik olası yeni sinyaller bakımından takip edilecek.
Ayrıca Avrupa genelinde son ekonomik görünüme ilişkin bilgi verecek olan eylül ayı HCOB hizmet sektörü nihai PMI verileri takip edilecek. Bunun yanında, Euro Bölgesi'nde ağustos ayına ilişkin ÜFE verisi TSİ 12'de açıklanacak. Öte yandan, Euro Bölgesi'nde iç talebin seyrine ilişkin olarak ağustos ayı perakende satışlar verisi TSİ 12'de izlenecek.
Yurt içinde ise, TSİ 14.30'da TCMB tarafından eylül ayı reel efektif döviz kuru endeksi verisi yayınlanacak. Ayrıca TSİ 10'da TCMB tarafından ağustos ayına ilişkin Aylık Fiyat Gelişmeleri Değerlendirmesi Raporu yayınlanacak.
ŞİRKET HABERLERİ
Astor Enerji (ASTOR, Nötr): Şirket, Danimarka'da yerleşik özel bir firma ile 02.10.2023 tarihinde 1,7mn EUR (48,6mn TL) tutarında, ilk Güç Transformatörü, satış sözleşmesi imzalanmıştır. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılata oranı %0,65'dir.
CW Enerji (CWENE, Sınırlı Pozitif): Şirket ile müşterisi Arkat Alüminyum Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasında, GES projesi yapımı amacıyla geliştirdikleri Balıkesir İlinde yer alan bir arazi üzerine 5.700 kWe kapasiteli güneş enerjisi santrali kurulumu konusunda arazi bedeli dahil olmak üzere toplam KDV Hariç 6,2mn USD (Sözleşme imza tarihi itibariyle bu tutar, TCMB Döviz alış TL/USD kuru ile KDV hariç toplam 170,2mn TL'dir.) tutarında güneş enerjisi santrali kurulumu sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu projenin, 2024 yılının son çeyreğinde tamamlanacağı açıklanmıştır.
Ek olarak, Şirket tarafından, Lityum pil ve bataryalar, ısıl pil, yakıt pili, pil/batarya laboratuvar test sistemleri, enerji depolama sistemleri ve iletim sistemleri, enerji depolama amacıyla sunulacak batarya hücresi, pili, modülü, paketi, batarya yönetim sistemi, pil/batarya laboratuvar test sistemleri, konu ile alakalı türlü elektrik, elektronik, mekanik, kimyasal ürünler ile ilgili Ar-Ge (ürün araştırma, geliştirme ve test) faaliyetlerinde bulunmak, Ar-Ge faaliyetleri sonucu ortaya çıkan tüm ürün, sistem, malzeme, mekanik ve kimyasal aksam, elektronik kart, yazılım ve sistemin iç ve dış ticaretini yapmak, servis ve bakımını sağlamak vb. amaçlarla CW Storage Enerji A.Ş. unvanlı, 250bin TL sermaye ile yeni şirket kurulmasına ve yeni kurulacak şirketin sermayesine %100 oranında sermaye payı ile iştirak edilerek tüzel kişi ortak olunmasına karar verilmiştir.
Europower Enerji (EUPWR, Sınırlı Pozitif): Şirket, Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ''CS23000175 Havalı Hücre Trafo Merkezi Çerçeve Alt Alımı İşi'' konulu ihaleye girmiş ve en uygun fiyatı vermiştir. İhaleye konu iş için teklif edilen fiyat KDV hariç 930bin USD'dir. (Güncel baz USD/TL kuru ile 25,6mn TL'dir.) İhale sonucu henüz kesinleşmemiştir.
Sasa Polyester (SASA, Nötr): Şirket tarafından, 11,4mn USD yatırım tutarı ile Adana merkez sahasında binalarının çatılarına kurulan Çatı Öztüketim Güneş Enerjisi Santrali (GES) montajı tamamlanmış ve üretime başlamıştır. Yıllık 28.000 MWh enerji üretimi sağlayacak olan söz konusu GES ile Şirket'in mevcut yıllık elektrik tüketiminin yaklaşık %4 ila %5'i aralığındaki miktarının karşılanması beklenmektedir.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında VBTYZ.E payları 04/10/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 03/11/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
VBTS kapsamında CASA.E, QNBFL.E, SODSN.E ve TETMT.E payları 04/10/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 03/11/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar emir paketi tedbiri ile işlem görecektir. Emir paketi tedbiri, “piyasa emri ve piyasadan limite emir girişinin kısıtlanması”, “emir iptalinin, emir miktar azaltımı ile emir fiyat kötüleştirmesinin yasaklanması” ve “emir toplama bilgi yayınının kısıtlanması” uygulamalarını kapsamaktadır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas tedbirleri) emir paketi tedbirlerinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
VBTS kapsamında TARKM.E payları 04/10/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 03/11/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar tek fiyat işlem yöntemi ile işlem görecektir. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı, brüt takas ve emir paketi tedbirleri) tek fiyat işlem yöntemi tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
VBTS kapsamında KFEIN.E ve REEDR.E paylarında 04/10/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 03/11/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbiri) brüt takas tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Escar Filo Kiralama (ESCAR): Şirketi'in %50 oranında pay sahibi olduğu Mint Elektrikli Araç Teknolojileri'nin kuruluş amacı olan elektrikli araç kiralama ve paylaşım teknolojileri kapsamında Kasım ayında planlanmış olan faaliyetlerine başlamak amacıyla daha önceden satın alınmış 10 adet Fiat 500 E (%100 elektrikli) aracın sisteme uyumluluğu kontrol edilmiş ve yazılımın entegrasyon süreçleri başarıyla tamamlanmış olup lansman dönemi için sektörde fark yaratacağını düşünülen bu araçlardan ilave 140 adet Fiat 500 E (%100 elektrikli) tedarik işlemleri başlatılmıştır. Kasım ayında gerçekleşmesi öngörülen lansman sürecini takiben yatırımın Minbee markasıyla İstanbul'dan başlayarak yaygınlaştırması planlanmaktadır.
Halk GYO (HLGYO): Şirket, 1.645mn TL olan çıkarılmış sermayesinin, tamamı nakden karşılanmak suretiyle, %91,18541 oranında, 1.500mn TL artırılarak 3.145mn Türk Lirası'na çıkarılmasına, artırılan 1.500mn TL sermayeyi temsil eden, her biri 1,00 TL nominal değerli 1.500mn adet payın, Esas Sözleşme'de A Grubu paylara tanınan imtiyazlar korunacak şekilde, 24,3mn adedin A grubu nama yazılı, 1.476mn adedin B grubu hamiline yazılı olarak ihraç edilmesine, mevcut ortakların yeni pay alma haklarının (rüçhan hakkının) kısıtlanmamasına, yeni pay alma haklarının 1 TL nominal değer üzerinden kullandırılmasına ve yeni pay alma hakkının kullanılmasında 1 TL nominal değerli bir payın satış fiyatının 1 TL olarak belirlenmesine, pay sahiplerinin sermaye artırımına katılmaları için, yeni pay alma hakkı kullanım süresinin 15 gün olarak belirlenmesine, bu sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde yeni pay alma hakkı kullanım süresinin izleyen iş günü akşamı sona ermesine karar verildiği duyurmuştur.
VBT Yazılım (VBTYZ): Şirket, özel bir banka ile “Ana Sistem Veri Depolama Sistemleri ve Ek Kapasite Alımı” konusunda yaklaşık 4mn USD (Yaklaşık 120mn TL) bedelle sözleşme imzalanmıştır. İş tesliminin yıl sonuna kadar gerçekleşeceği açıklanmıştır.
Meditera (MEDTR): Tire Organize Sanayi Bölgesinde bulunan üretim tesislerindeki 6.730 m2 alana kurulan 1.374,80 kWP elektrik üretimi kapasitesine sahip olan “Çatı GES” yatırımının tamamı devreye alınmış olup elektrik üretimine başlanmıştır. Tesis bu yatırım ile birlikte toplam 10.330 m2 GES alanına ulaşmış olup, toplamda 2.109,80 kWP elektrik üretimi kapasitesine sahip olmuştur.
FAİZ PİYASALARI
Salı günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %30,03'ten %30 seviyesine geriledi. TCMB dün 1 milyar TL'lik (%30'dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 68 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa ve orta vadeli tarafta yükselişler gözlenirken, uzun vadeli tarafta düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda faizlerde kısa ve orta vadeli tarafta 30 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, uzun vadeli tarafta 70 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak Ziraat Yatırım
EKONOMİ GÜNDEMİ