Piyasalarda çalkantılı bir hafta yaşandı. Çin-ABD ticaret gerginliğinin derinleşmesi, ABD Başkanı Joe Biden’ın başkanlık yarışındaki kaderine ilişkin belirsizlik, Çin’den gelen hayal kırıklığı yaratan ekonomik veriler ve üçüncü plenum sonuçlarının zayıf olmasıyla teknoloji sektöründe satış dalgası yaşandı.
A1 Capital'den yapılan açıklamaya göre, piyasalarda çalkantılı bir hafta yaşandı. Çin-ABD ticaret gerginliğinin derinleşmesi, ABD Başkanı Joe Biden'ın başkanlık yarışındaki kaderine ilişkin belirsizlik, Çin'den gelen hayal kırıklığı yaratan ekonomik veriler ve üçüncü plenum sonuçlarının zayıf olmasıyla teknoloji sektöründe satış dalgası yaşandı.
Küresel faiz indirim döngüsünün başlamasına rağmen jeopolitik manzara ve büyük ekonomilerdeki belirsizlik yatırımcılar için olumsuzluk yaratırken Asya borsalarının haftayı kötü bir notla tamamlaması bekleniyor.
Fed politika yapıcıları son günlerde eylül ayında faiz indirimi için zemin hazırlarken, Avrupa Merkez Bankası da dün benzer bir hamle için kapıyı açık bıraktı. İngiltere Merkez Bankası'na gelince, faiz oranlarında indirime gitmek için koşullar henüz olgunlaşmadı ve yatırımcılar Ağustos ayında faiz indirimi ihtimalini azalttı.
Dolar, işgücü piyasasında önemli bir yavaşlamaya işaret etmeyen güçlü ABD imalat verileri ve işsizlik rakamlarıyla desteklendi, ancak piyasalar hala Fed'in Eylül ayında faiz indirimine gitmesini fiyatlıyor.
Euro, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) beklendiği gibi faiz oranlarını sabit tutmasının ardından, Euro bölgesinin ekonomik görünümüne ilişkin görüşünü düşürerek Eylül ayında faiz indirimi olasılığını açık bırakmasının ardından önceki yüzde 0,4 düşüşle 1,0893 dolardan işlem gördü. Politika bildirisi çok az şey ortaya koyuyor, haziran ayından bu yana anlamlı bir değişiklik sunmuyor ve politika belirlemede veriye dayalı bir yaklaşımın vurgulanmaya devam etti.
Japonya Merkez Bankası'nın verilerine göre, geçen hafta Tokyo'nun yaklaşık 6 trilyon yen (38,14 milyar dolar) tutarında müdahalelerde bulunmasının ardından dün 155,375'e çıkarak altı haftanın en yüksek seviyesine ulaşan yen, dolar karşısında 157,35'ten işlem görüyor. Bu sabah açıklanan veriler, Japonya'da çekirdek tüketici fiyatlarının haziran ayında yüzde 2,6 arttığını gösterdi ve bu durum, merkez bankasının yakında faiz oranlarını artırabileceği yönündeki piyasa beklentilerini canlı tuttu. Japonya Merkez Bankası (BOJ), piyasaların ay sonunda yapılacak toplantıda faiz artırımı fikrine ısınmasıyla birlikte, on yıldır devam eden radikal teşvik programından uzaklaşarak mart ayında negatif faiz oranlarından ve tahvil getirisi kontrolünden çıktı. Yatırımcılar 10 baz puanlık bir artışın yüzde 41 oranında bir ihtimal olduğunu fiyatlıyor.
MSCI'nin Japonya dışındaki Asya-Pasifik hisselerinin en geniş endeksi yüzde 0,1 düştü ve yüzde 2,4'lük kayıpla bir aydan uzun süredir en kötü haftasını geçirmeye doğru ilerliyor. Japonya'nın Nikkei iki haftadan fazla bir sürenin en düşük seviyesine geriledi ve en son yüzde 0,1 düşüşle, bir önceki seanstaki yüzde 2,4'lük keskin düşüşünü sürdürdü. Teknoloji hisseleri sıkıntı yaşamaya devam etti; Güney Kore'nin teknoloji ağırlıklı KOSPI endeksi ve Tayvan hisse senetleri her ikisi de yüzde 1'den fazla gevşiyor.
Çin'de yatırımcılar, Perşembe günü yakından izlenen plenum toplantısında ülkenin ekonomik politika hedeflerine ulaşmak için uygulama adımlarına ilişkin ayrıntıların sağlanmaması nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Çin'in CSI300’ü yüzde 0,08 ve Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 1,5 düştü.
Emtia piyasalarında petrol fiyatları, karışık ekonomik sinyallerin yatırımcı güvenini etkilemesiyle düştü. Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 0,58 düşüşle varil başına 84,62 dolara, ABD ham petrol vadeli işlemleri ise yüzde 0,81 düşüşle varil başına 82,15 dolara geriledi. Altın, küresel faiz oranlarının düşmesi beklentisiyle bu hafta başında ulaştığı rekor seviyeden geri çekilerek yüzde 0,8 düşüşle ons başına 2.425,19 dolara geriledi.
Manşette öne çıkanlar
Kamuda tasarruf tedbirlerine ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi ve kanunlaştı. Yasa 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek.
Birinci vergi paketinin Meclis’te görüşmeye başlandığı dönemde ikinci vergi paketinin detayları da ortaya çıkmaya başladı. Buna göre, ikinci ve daha fazla evi olanlardan “kademeli yükselen” ilave emlak vergisi ve hayalet ev olarak adlandırılan 600 bin boş konutlardan “ek emlak vergisi” alınacak.
Türkiye, Somali’de 3 blokta doğalgaz ve petrol aramak için anlaşma imzaladı. Bakan Bayraktar, “Oruç Reis’in destek gemileriyle birlikte eylül sonunda bölgeye gideceğini söyledi.
Chicago Federal Rezerv Başkanı Austan Goolsbee, Fed’in son aylarda soğumaya başlayan işgücü piyasasında büyük bir kötüleşmeden kaçınmak için faizleri yakın zamanda indirmesi gerektiğini belirtti. Goolsbee istihdam piyasasının ise endişe kaynağı olduğunu belirtti. Bu sene FOMC’de oy hakkı bulunan Goolsbee ‘işsizlik oranını artırmadan enflasyonla savaşı kazanma ihtimali var mı’ sorusuna “Evet” yanıtını verdi.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, faiz indirimi çağrısında bulunmadan önce enflasyonun Fed'in %2'lik hedefine geri dönülmekte olduğunu dair daha fazla güven aradığını söyledi. Daly, “Şu anda fiyat istikrarına sahip değiliz. Gerçekten iyi veriler geldi, ancak enflasyona ilişkin gelen verilerin olumlu olmasına ve bu yılın başlarından sonra gelen iyi verilere rağmen, enflasyonu sürdürülebilir bir şekilde %2 hedefine geri döndürme konusunda henüz o noktada değiliz.” dedi.
Fed üyeleri Bowman ve Logan, iskonto penceresi reformuna ihtiyaç olduğunun sinyalini verdi. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) iki yöneticisi, bankanın acil borç verme imkanının bankacılık sistemindeki likidite ihtiyaçlarını ne kadar kolay karşılayabildiğini değerlendirmesi gerektiğini öne sürdü. İskonto penceresi olarak bilinen program, 2023 yılında Silicon Valley Bank ve Signature Bank'ın iflaslarını da içeren bir bankacılık krizinin ardından inceleme altına alındı.
Dallas Fed Başkanı Lorie K. Logan banka fonlama rejimleri üzerine Dallas Fed konferansında yaptığı konuşmada Federal Mevduat Sigorta Kurumu'nun banka müşterilerinin sigortalı mevduatları üzerindeki 250 bin dolarlık limitini yükseltilmesini savundu.
ABD Hazine Bakanlığı'nın verileri Mayıs ayında yabancıların uzun vadeli ABD menkul kıymetlerini sattıklarını gösterdi. Nisan ayında 123.3 milyar dolarlık uzun vadeli ABD kıymetleri (swap hariç) alımı yapan ülke dışındaki yatırımcılar Mayıs ayında 54.6 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi.
Çinli yatırımcılar, Mayıs ayında rekor miktarda ABD hisse senedi ve tahvili sattı. ABD Hazine Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre Çinli fonlar, Hazine, ajans, şirket ve diğer tahvillerin yanı sıra hisse senetlerinden oluşan net 42,6 milyar dolar değerinde uzun vadeli menkul kıymeti elden çıkardı.
Japonya hükümeti, tüketimin zayıf yen nedeniyle artan ithalat maliyetlerinden ve ekonomik toparlanmanın kırılgan yapısına işaret ederek cari mali yıl için büyüme tahminini düşürdü. Revize edilen tahminlerde hükümet, Mart 2025'te sona erecek olan cari mali yıl için ekonomik büyüme tahminini Ocak ayında öngörülen yüzde 1,3'lük artıştan yüzde 0,9'a düşürdü. Ancak güçlü sermaye harcamaları ve tüketim sayesinde gelecek yıl büyümenin hızlanacağı tahmininde bulunarak ekonominin iç talep kaynaklı bir toparlanmayı sürdüreceği görüşünü korudu.
Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki önümüzdeki hafta Rio de Janeiro'da yapılacak olan G20 finans liderleri toplantısında Japonya'nın döviz konusundaki duruşunu aktaracağını söyledi. Kabine toplantısı sonrası “G20 toplantısında gündemde ne olacağı konusunda yorum yapamam, ancak Japonya para birimleri de dahil olmak üzere çeşitli uluslararası konulardaki duruşunu kararlı bir şekilde iletmeyi umuyor. Görevdeki bakanlar yorumlarının piyasalar üzerindeki etkisine dikkat etmeli ve yorum yapma konusunda dikkatli olmalılar.” dedi.
Reuters'a bilgi veren dört kaynak, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) daha şahin politika yapıcılarından bazılarının bile, gelen verilerin dezenflasyonun devam ettiğini teyit etmesi halinde Eylül ayında faiz indirimine açık olduğunu söyledi. ECB Perşembe günü faiz oranlarını sabit tuttu ve Başkan Christine Lagarde, 12 Eylül'deki bir sonraki kararının “ucu açık” olduğunu söyledi ve Haziran ayında yaptığı para politikasının gevşemesinin “güçlü bir olasılık” olduğu yorumunu tekrarlamayı reddetti.
www.ekonomigundemi.com.tr