“Çin ile ABD arasında çatışma kendiliğinden önlenemez, ortak çaba gerekli”

10. Beijing Xiangshan Forumu 30 Ekim'de başladı. Forum öncesinde dün düzenlenen üst düzey diyalog forumunda, Çin'in eski ABD büyükelçisi Cui Tiankai, Çin-ABD ilişkileri hakkındaki görüşlerini dile getirdi.

Biden yönetiminin Çin politikasına yanıt olarak Cui Tiankai, kilit meselenin ABD tarafının sözleri değil, Çin'e gerçekten saygı duyup duymadığı ve Çin'in gelişimini kabul edip etmediği olduğunu söyledi. Cui, Taiwan meselesini Çin’in egemenliği kapsamında değerlendirmek veya Çin’in insan haklarına anlayışına saygı duymak gibi konularda ABD’nin Çin’in tezlerini kabul edip edemeyeceğini sordu.

Cui Tiankai, Çin-ABD ilişkilerinin çok yönlü olduğuna dikkat çekerek şunları ekledi:

“ABD'nin Çin politikası her zaman bir yandan bizimle iş birliği yapmak, diğer yandan her zaman Çin'i kontrol altına almak ve hatta Çin'i değiştirmeye çalışmak olmuştur. Önemli olan, her iki tarafın da iki büyük güç olarak bir arada yaşamanın bir yolunu bulmaları gerektiğinin farkına varmasıdır. Her iki taraf da kabul edebildiği sürece, Çin ve ABD birbirinden farklı olabilir ve çatışmadan bir arada var olabilirler.”

Cui Tiankai, Çin ve ABD gibi iki büyük gücün çatışması ve karşı karşıya gelmesi durumunda bunun dünya için kesinlikle felaket olacağını ve elbette iki ülkenin kendileri için de felaket olacağını vurguladı. İki ülkedeki rasyonel insanların bunu kabul ettiğini belirten Cui, ancak bunun, hiçbir şey yapmadan çatışmanın otomatik olarak önlenebileceği anlamına gelmediğini ve ortak çabalara ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

“Yumuşak güç yetmez, entelektüel güç de gerekli”

Cui Tiankai ayrıca “yumuşak güç” kavramının mucidi Joseph NYE 'dan da bahsetti:

“Ona şunu söylemek istiyorum, yumuşak güç iyidir, sert güç iyidir, ama aynı zamanda entelektüel bir güce, yani bilgeliğin ve aklın gücüne sahip olmalıyız. Eğer herkes buna dayanarak bir şeyler yapabilirse, o zaman gerçekten en kötüsünden kaçınabiliriz.”

Cui Tiankai, dünyanın en güçlü ülkesi olarak ABD'nin aldığı her kararın yayılma etkileri olacağını göz önünde bulundurması gerektiğini kaydetti. Örneğin, ABD son zamanlarda faiz oranlarını sık sık ayarlamıştır ve bu politikanın diğer ülkeler üzerinde olumsuz etkisini hesaba katması gerekmektedir.

www.ekonomigundemi.com.tr