Bu hafta ne oldu

Yurt içinde enflasyon verisi ön plana çıkarken küresel piyasalarda ABD tarım dışı istihdam verisi odakta yer aldı. ABD’de bugün açıklanan tarım dışı istihdam, Eylül ayında 170 bin artış beklentisinin oldukça üzerinde 336 bin artış gösterdi. İşsizlik oranı ise %3,8 seviyesinde sabit kaldı.

 Hafta boyunca piyasaların sabırsızlıkla beklediği verinin beklentileri aşması sonucu Fed’in faiz artırma ihtimalinin artması risk iştahını azaltırken, doların güçlenmesiyle tahvil faizleri yükseldi. ABD 10 yıllık tahvil faizleri %4,892 ile Temmuz 2007’den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Geçtiğimiz haftalarda Rusya ve Suudi Arabistan’ın petrol kesintilerini yıl sonuna kadar uzatacağı haberleriyle petrol fiyatları hızla yükselmiş ve Brent petrolün varili 95 doların üzerine kadar çıkmıştı.

Geride bıraktığımız haftada ise küresel ekonomiye ilişkin endişelerin talebi azaltabileceğine yönelik endişeleri artırması, dolardaki güçlü görünüm ve tahvil getirilerindeki artış nedeniyle petrol fiyatlarında sert düşüş yaşanırken Brent tipi petrolün varili 83,5 dolara kadar geriledi. Türkiye’de tüketici fiyat endeksi, Eylül ayında aylık %4,75 artarken, Ağustos ayında %58,94 olan yıllık enflasyon, Eylül ayında %61,43’e yükselerek 2023 yılının en yüksek seviyesini gördü.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), Eylül ayında aylık %3,40 ve yıllık %47,44 artış gösterdi. Çekirdek enflasyon aylık %5,28 ve yıllık %68,93 oldu. Yıllık çekirdek enflasyonda Mayıs ayından bu yana görülen yükseliş dikkat çekti. Bu gelişmeler ışığında haftaya pozitif başlayan ve 8.562,7 ile rekor kıran BİST100 Endeksi, gelen sert satışların etkisiyle 8.180 seviyesinin altına kadar geriledi. Sonrasında kayıplarını telafi eden Endeks, %1,56 kazançla 8.465 puandan haftayı tamamladı. 27,40’lı seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, hafta içinde 27,9577 ile zirvesini yenilerken, Euro/TL, 29,35 sınırını aştı.

Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 22-29 Eylül haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 98,3 milyon dolar hisse senedi satışı, 18,2 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) alımı ve 0,3 milyon dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.816 milyon dolar azalarak 102.032 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 1.802 milyon dolar azalarak 70.007 milyon dolara geriledi.

Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları dolar bazında bakıldığında 1.199 milyon dolar azalarak 121.111 milyon dolar ve TL bazında 1.254 milyon TL azalarak 3.303 milyar TL oldu. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 400 sınırının üzerine çıktı.

Uzun vadede ne bekliyoruz…

8,32x olan BİST100 cari F/K çarpanı 7,5x olan 5 yıllık ortalamasına göre %11,0 primli. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini de gördü. Mevcut çarpandaki ıskontoya rağmen önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

TCMB, 19 Ocak’taki 2023 yılının ilk toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %9 seviyesinde tutarken, 23 Şubat toplantısında 50 baz puan indirerek %8,50 seviyesine çekti. 23 Mart, 27 Nisan ve 25 Mayıs tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %8,50 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 22 Haziran’da 650 baz puan, 20 Temmuz’da 250 baz puan, 24 Ağustos’ta 750 baz puan ve 21 Eylül tarihli toplantısında 500 baz puan artırarak politika faizini %30,00 seviyesine çıkardı.

Eylül ayında %4,75 artan TÜFE’nin Eylül 2023 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre;, Ekim ayında %4,42, 2023 yılı sonunda %67,22 ve 12 ay sonrasında %44,94 artması beklenmektedir.

Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2023 sonunda 30,14, 12 ay sonrasında ise 37,26 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2023 sonunda 44,3 milyar dolar, 2024 yılında ise 33,8 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2023 ve 2024’te sırasıyla %3,9 ve %3,8 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %30,00, 3 ay sonrasında %34,73 ve 12 ay sonrasında ise %32,44 olması beklenmektedir.

Raporun devamı ve detaylı analizler için tıklayınız.

https://www.bmd.com.tr/application/files/6216/9660/5535/Haftalik_Bulten_06.10.2023.pdf

Kaynak: BMD Araştırma

EKONOMİ GÜNDEMİ