BIST-100 şirketleri olası kur etkisi

2023 Yılının Üçüncü Çeyreğinde Gerçekleşen Kur Hareketlerinin Olası Etkileri

2023 yılının üçüncü çeyreğinde (Temmuz – Ağustos – Eylül) kur cephesindeki yukarı yönlü eğilimin sınırlı kaldığı görüldü. Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimlerinin bitmesinin ardından mayıs ve haziran aylarında kurlarda yükseliş eğilimleri izlendikten sonra yılın üçüncü çeyreğinde ise görece yükseliş eğilimlerinin sınırlı kaldığı izlendi. Bu süreç içerisinde TCMB faiz artırım döngüsüne devam etti. TCMB’nin politika faizini yüzde 30 düzeyine çıkarması ve parasal sıkılaştırma adımlarına yönelik kurduğu iletişim politikasına devam etmesi TL’nin dönem içerisinde istikrarlı bir yapı içerisinde ve volatilitenin anlık hareketler haricinde düşmesinde önemli etkenlerden biri oldu. Yurt içerisinde süreç bu şekilde şekillenirken, yurt dışında ise dolar endeksinde yükseliş eğilimlerinin takip edildiği bir çeyreği geride bıraktık. ABD’de devam eden enflasyon endişeleri ile birlikte Fed’in belirli bir süre daha faizleri yüksek seviyelerde bırakabileceğine yönelik gelişmeler dolar endeksinde yükseliş eğilimlerini beraberinde getirdi. Bu görünüm altında Türk Lirası’ndaki fiyat hareketlerinin 2023/3Ç finansallarına olası etkisi çalışmamızda hesaplanmıştır. Değerlendirme şirketlerin en son açıklanan 2023/06 dönemi finansal sonuçlarındaki döviz pozisyonlarının korunduğu varsayımı altında yapılmıştır. Bu nedenle 2023 yılının Temmuz – Ağustos – Eylül dönemi içerisinde döviz pozisyonlarındaki olası değişimler bu hesaplamada yer almamaktadır.

Bir hissenin ya da sektörün cazip olup olmadığı konusunda döviz varlık/yükümlülük pozisyonlarına bakarak bir tercih yapılması tek başına yeterli olmamaktadır. Şirketlerin finansal sonuçlarında yer alan kur etkisi tablosu şirketin yabancı para varlık ve yükümlülüklerine göre hazırlanmaktadır. Hesaplanan olası kur etkisinde esas faaliyet dışı kur gelir/giderleri dikkate alınmaktadır. Şirketin esas faaliyetleri sonucunda oluşabilecek kur gelir/giderleri hesaplamanın içinde yer almamaktadır. Örneğin şirketin Euro üzerinden yükümlülüklerinin bulunması durumunda Euro’daki değer kazançları şirketin finansallarını olumsuz etkileyebilecek ve bu etki finansman gelir/gider dengesi kaleminde görülecektir. Ancak aynı zamanda şirketin satış gelirlerinin Euro ağırlıklı olması bu olumsuz etkiyi ortadan kaldırabilecek ve hatta kur etkisi projeksiyonunda sunulanın aksine şirket kârlılık rakamlarını olumlu etkileyebilecektir. Bu sebeple yalnızca olası kur etkisine göre bir şirkete yatırım kararı verilmemelidir.

Kur Tarafındaki Değişimler

26 Haziran 2023 ile 29 Eylül 2023 tarihleri arasında Türk Lirası karşısında Dolar %6,02; Euro %3,11; İngiliz Sterlini %2,05 ve Japon Yeni %1,90 oranında değer kazanmıştır. Türk Lirası’nın diğer para birimleri karşısında değişiminin yanında Euro/Dolar, Dolar/Japon Yeni gibi önemli paritelere de bakmak gerekmektedir. 26 Haziran 2023 ile 29 Eylül 2023 tarihleri arasında Euro; Dolar karşısında %2,74 oranında değer kaybederken; Dolar/Japon Yeni paritesi de %4,04 oranında bir yükseliş göstermiştir. Dolar küresel bazda bu çeyrekte değer kazanmıştır.

Fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan şirketler için olası etki hesaplanırken tabloda gösterilen kur değişimleri dikkate alınmıştır. Kur değişimlerinin hesaplanmasında TCMB’nin 15:30’da gösterge niteliğinde açıkladığı döviz alış kurları dikkate alınmıştır.

2023 yılının üçüncü çeyreğinde Türk Lirası’nda yaşanan kayıplara bağlı olarak, döviz yükümlülüğü olan şirketler kurdaki yükselişten finansman gelir/gider dengesinde olumsuz etkilenirken, döviz varlığı olan şirketler ise olumlu etkilenmektedir.

Kaynak Gedik Yatırım

EKONOMİ GÜNDEMİ