BMD Araştırma’nın haftalık değerlendirmesi

BMD Araştırma’nın değerlendirmesinde, geride bırakılan haftada yurt içinde Fitch kredi notu, işsizlik oranı, sanayi üretimi ve cari denge takip edilirken yurt dışında ise Almanya ve ABD’de enflasyon ile Avrupa Merkez Bankası (AMB)’nın faiz kararı ön plana çıktığını belirtti.

Değerlendirmede şu bilgiler aktarıldı:

“Almanya’da tüketici fiyat endeksi Ağustos ayında aylık yüzde 0,1 azalırken Temmuz ayında yüzde 2,3 olan yıllık enflasyon Ağustos ayında yüzde 1,9’a geriledi. ABD'de tüketici fiyat endeksi Ağustos’ta aylık yüzde 0,2 artarak piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti. Temmuz ayında yüzde 2,9 olan yıllık enflasyon Ağustos ayında yüzde 2,5’e gerileyerek son 3,5 yılın en düşük seviyesine indi. AMB, mevduat faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 3,75’ten yüzde 3,50’e, refinansman faiz oranını 60 baz puan düşürerek yüzde 4,25’den yüzde 3,65’e ve marjinal fonlama faiz oranını da 60 baz puan düşürerek yüzde 4,50’den yüzde 3,90 seviyesine indirdi. AMB, enflasyon beklentilerini koruyarak 2024'te ortalama enflasyonun yüzde 2,5, 2025'te yüzde 2,2 ve 2026'da yüzde 1,9 seviyesinde olacağını öngördü. Büyüme tahminini ise 2024 yılında yüzde 0,9’dan yüzde 0,8’e, 2025 yılı için yüzde 1,4’ten yüzde 1,3’e ve 2026 yılı için yüzde 1,6’dan yüzde 1,5’e düşürdü. AMB Başkanı Christine Lagarde faiz kararı sonrası düzenlenen basın toplantısında 25 baz puanlık indirim kararının oybirliğiyle alındığını, gelen verilerin önceki projeksiyonları teyit ettiğini ifade ederken Euro Bölgesi enflasyonunun tatmin edici düzeyde olmadığını, enflasyonun Eylül'de gerileyeceğini ama sonrasında tekrar yükseleceğini dile getirdi. Lagarde, ihtiyaç olduğu sürece yeteri kadar kısıtlayıcı kalmaya devam edeceklerini vurguladı.

“Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, 6 Eylül Cuma günü Türkiye’nin kredi notunu bir kademe artırarak B+’dan BB-‘ye yükseltirken görünümünü ise pozitiften durağana çekti. Fitch’in, TCMB’den ilk faiz indirimini 2025’in başında beklediği belirtildi. Fitch, Türkiye’de enflasyonun yıl sonunda yüzde 43, 2025’te ortalama yüzde 31’e düşeceği ve 2025 yıl sonunda yüzde 21 olacağı beklentisinde bulundu. Büyüme tahmini ise 2024 yılı için yüzde 3,5, 2025 yılı için yüzde 2,8 oldu. Türkiye’de işsizlik oranı, Temmuz ayında 0,4 puan azalarak yüzde 8,8 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam oranı 0,3 puan artarak yüzde 49,6 ve işgücüne katılma oranı 0,1 puan artarak yüzde 54,4 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı aylık 1,0 puan azalarak yüzde 16,6’ya geriledi. Sanayi üretimi, Temmuz ayında aylık yüzde 0,4 artarken yıllık yüzde 3,9 azaldı. Cari denge, Temmuz ayında 566 milyon dolar fazla verdi. Yıllıklandırılmış cari açık 19,1 milyar dolara geriledi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Haftaya yükselişle başlamasına rağmen hafta genelinde satıcılı bir seyir izleyerek 9.274 seviyesine kadar gerileyen BİST100 Endeksi, haftanın son işlem gününde gelen alımlarla kayıplarının bir kısmını telafi etse de yüzde 0,88 kayıpla 9.685,49 puandan haftayı tamamladı. Hafta başında 34,10 sınırının üzerine çıkan Dolar/TL, sonrasında 33,80 seviyesine kadar gerilerken Euro/TL ise 37,40-37,87 aralığında hareket etti. Altının onsu 2.583,45 dolar ile rekor kırarken altının gram fiyatı ise 2.817,74 ile zirvesini yeniledi.  Petrol fiyatları, hafta başında zayıf talep ve bol arz konusundaki endişeler nedeniyle düşerken Brent tipi petrolün varili, 68,70 dolar sınırın altına kadar geriledi. Francine Kasırgası'nın Meksika Körfezi'nde petrol üretimini aksatmasının etkisiyle petrol fiyatları yükselişe geçti ve Brent tipi petrolün varili, 73 doların üzerine çıktı. 

“Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 30 Ağustos-6 Eylül haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 50,6 milyon dolar hisse senedi, 863,7 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) ve 32,1 milyon dolar Özel Sektör Tahvil satışı gerçekleştirdi. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 300 sınırının altında kalmaya devam etti.

Uzun vadede ne bekliyoruz

“TCMB, 2024 yılının ilk toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 45,00 seviyesine yükseltirken, 22 Şubat tarihli toplantısında politika faizini değiştirmeyerek yüzde 45,00 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 21 Mart tarihli toplantısında politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 50 seviyesine yükseltti. TCMB, 25 Nisan, 23 Mayıs, 27 Haziran, 23 Temmuz ve 20 Ağustos tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek yüzde 50 seviyesinde sabit bıraktı.

“Ağustos ayında yüzde 2,47 artan TÜFE’nin Eylül 2024 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Eylül ayında yüzde 2,22, Ekim ayında yüzde 2,24, 2024 yılı sonunda yüzde 43,14, 12 ay sonrasında yüzde 27,49 ve 2025 yılı sonunda yüzde 25,26 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2024 sonunda 37,16 ve 12 ay sonrasında ise 42,43 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2024 sonunda 22,2 milyar dolar, 2025 yılında ise 24,3 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2024 ve 2025’te sırasıyla yüzde 3,2 ve yüzde 3,4 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin 3 ay sonrasında yüzde 46,48 ve 12 ay sonrasında ise yüzde 31,66 olması beklenmektedir.”

www.ekonomigundemi.com.tr