Mal grubunda enflasyon yavaşlasa da hizmet enflasyonundaki katılık sürüyor

Eylül'de TÜFE enflasyonu aylık %4,75 seviyesinde gerçekleşirken, yıllık bazda %58,9'dan %61,5'e yükseldi. TÜİK Eylül'de TÜFE enflasyonunun %4,75 seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı (Eylül 2022: %3,08). Bizim beklentimiz %4,25, medyan tahminler ise Foreks anketine göre %4,8, Bloomberg HT anketine göre %5,0 idi. Bu sonuçla yıllık TÜFE enflasyonu da %58,9'dan %61,5'e yükseldi. Öte yandan, çekirdek TÜFE enflasyonu (C-grubu) da aylık %5,28'lik gerçekleşmeyle yıllık bazda %64,9'dan %68,9'a yükselerek Ekim 2023'teki %70,4'lük zirve seviyesine çok yaklaştı. Yurtiçi ÜFE enflasyonu ise aylık %3,40 seviyesinde gerçekleşirken, yıllık bazda %49,4'ten %47,4'e geriledi.

Maliyet yönlü baskılar yavaşlasa da geriye dönük fiyatlama eğilimi enflasyonu yüksek tutmaya devam ediyor. TÜFE enflasyonunun alt detaylarına bakıldığında, TCMB'nin son PPK toplantısı notlarında da dikkat çektiği üzere, ücret ve kur kaynaklı baskıların hafiflediği, ancak geriye dönük fiyatlama eğilimi nedeniyle özellikle hizmet enflasyonundaki katılığın devam ettiğini söyleyebiliriz. Şöyle ki, kur geçişkenliğinin güçlü bir şekilde izlendiği ve önceki 2 aylık dönemde %20 civarında artışlar gösteren dayanıklı mal grubu ve temel mal grubu kalemlerinde aylık artışlar %2,6 ve %2,7 seviyelerine kadar gerilemiş. Bununla beraber, önceki iki ayda %9,8 ve %9,2 seviyelerinde gerçekleşen hizmet enflasyonunun Eylül'de de %7,9 artış gösterdiği görülüyor. Üniversite eğitim ücretlerindeki %127'lik artış tek başına hizmet enflasyonunu önemli oranda (%2,5 puana yakın) yukarı çektiyse de, burada genele yayılan hızlı artış eğiliminin devam ettiği rahatlıkla söylenebilir. Örneğin, ulaştırma hizmetlerinde %15, paket turlarda %10, kira kaleminde %9,5, sağlık hizmetlerindeki %6,5'luk artışlar dikkat çekiyor. Bu yüksek oranlı artışlar devam eden güçlü iç talebin de etkisiyle geriye dönük fiyatlama eğilimini ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmayı net bir şekilde yansıtıyor. Hatırlatmak gerekirse, manşet TÜFE enflasyonu Ekim 2022-Haziran 2023 arasında kabaca %86'dan %38'e gerilerken bile hizmet enflasyonu %60 civarında çakılı kalmıştı ve son 3 ayda %86,5 seviyesine yükselmiş durumda. Buna göre, mevcut artış eğilimi bir miktar hafiflese bile, yıllık hizmet enflasyonunun 3 haneli seviyelere ulaşabileceğini düşünüyoruz.

Sene sonu TÜFE enflasyonu tahminimizi %69,0'dan %73,5'e revize ediyoruz. 5 Eylül'de yayınladığımız Strateji Raporumuzda %69,0'luk sene sonu TÜFE enflasyonu tahminimiz üzerindeki yukarı yönlü risklere dikkat çekmiş, olası bir revizyon için ise eylül enflasyonunun detaylarını görmeyi beklemiştik. Yukarıda belirttiğimiz gibi, hizmet enflasyonundaki katılık ve kurlarda beklediğimiz kademeli artışı (OVP tahminlerine paralel) dikkate aldığımızda, sene sonu TÜFE enflasyonu tahminimizi %69,0'dan %73,5'e yükseltiyoruz. Bu aynı zamanda, TÜFE enflasyonunda Mayıs ayında görülmesi beklenen zirve seviyelerin %80'in üzerinde oluşabileceğine işaret ediyor. 

Mevcut enflasyon görünümünün faiz artış hızının yavaşlatılmasına izin vermediğini düşünüyoruz. TCMB'nin 21 Eylül'deki PPK toplantısı metnine baktığımızda, TCMB'nin bundan sonraki toplantılarda faiz artışlarını daha küçük adımlarla (örneğin 250 bazpuanlık) devam ettirme ihtimaline dikkat çekmiştik. Ancak, Eylül enflasyonun detaylarına baktığımızda, TCMB'nin de dikkat çektiği geriye dönük fiyatlama eğiliminde bir iyileşme olmadığını görüyoruz, ki bunun da politika faiz artışların bir yavaşlamaya izin vermediğini düşünüyoruz. Aksine, enflasyon beklentilerini çapalamak, iç talebi yavaşlatmak ve tasarruf eğilimini arttırmak üzere politika faizi ve mevduat faizinde daha yüksek oranlı artışlara ihtiyaç olduğunu söyleyebiliriz. TCMB'nin kademeli artış eğilimini de dikkate alırsak, politika faiz artışlarının 500 bazpuanlık adımlarla devam etmesi daha muhtemel görünüyor.

Kaynak Gedik Yatırım

EKONOMİ GÜNDEMİ